dr. Leszek Skonka
W HOLDZIE TYM KTÓRZY ODRODZILI POLSKE
PO 123 LATACH NIEWOLI. Przemówienie dra Leszka Skonki , przewodniczacego Komitetu Pamieci Ofiar Stalinizmu w Polsce przed Pomnikiem Ofiar Stalinizmu we Wroclawiu 11 listopada 1998r Od 10 lat przed tym pierwszym w Polsce i na swiecie Pomnikiem Ofiar Stalinizmu zbieraja sie mieszkancy Wroclawia i Dolnego Slaska o postawach obywatelskich i patriotycznych, by oddac hold i uczcic pamiec tych, którzy dla Ojczyzny uczynili tak wiele, a potraktowano ich czesto niewdziecznie, niesprawiedliwie , a bywalo , ze i bardzo okrutnie. Jest ich i przed tym Pomnikiem i na tym swiecie coraz mniej . Odchodza na zawsze zabierajac czesto ze soba zal , uzasadnione rozgoryczenie . Przez cale zycie , podobnie , jak tamci w czasie powstawania II RP , walki o jej zaistnienie w roku 1918 i 1920, walczyli o wyzwolenie kraju spod okupacji, dazyli do stworzenia panstwa wolnego, niepodleglego, demokratycznego , sprawiedliwego; Ojczyzne i Matke calego Narodu, a nie tylko garstki uprzywilejowanych, za co spotykaly ich od obcych i swoich krzywdy, cierpienia, przesladowania, ponizenia dyskryminacja , nienawisc , pogarda. Dzis podobnie jak 80 lat temu , Polska , jej dalsze istnienie , sa zagrozone. Zagrozenie jest tym niebezpieczniejsze , ze istnieje wewnatrz kraju. Niszczony jest dorobek 80 lat wielu pokolen. Rozkradany , roztrwaniany, rozdawany jest majatek narodu z takim trudem wypracowywany w okresie II RP i PRL. Upada gospodarka, przemysl, rolnictwo, nauka, oswiata, kultura, sluzba zdrowia , miliony ludzi zyja w coraz wiekszym ubóstwie i nedzy, umieraja z braku leków, pomocy lekarskiej , pracy , mieszkan. Lecz najwiekszym zagrozeniem dla dalszej egzystencji panstwa i narodu jest powszechnie panujaca beznadzieja . Ludzie nie wierza, ze w Polsce da sie cos polepszyc , poprawic , zmienic . W przekonaniu wiekszosci wszelkie zmiany moga tylko sytuacje jeszcze pogorszyc. Brak nadziei ,zarówno jednostkom jak i narodom grozi smiercia. Przez wieki Polacy zyli nadzieja. Dzis nie widza przed soba zadnej perspektywy, gdyz losami panstwa i narodu kieruja miernoty, karierowicze , ludzie przypadkowi, bez honoru, bez godnosci. ABP Józef Zycinski stwierdzil publicznie , ze wladza a Polsce znalazla sie w rekach petaków . 80 lat temu, po 123 latach zmagan, setek tysiecy ofiar , walki spelnily sie marzenia wielu pokolen Polaków, bo na czele tej walki znalezli sie ludzie chorzy na Polske. Powstalo panstwo polskie . Spelnily sie tez modlitwy o powszechna wojne z której. Dzis nie ma na czele narodu takich przywódców chorych na Polske . Pierwszy Obywatel panstwa oszukuje ,zwleka , kreci byle nie zaplacic naleznego podatku. nagina i lamie prawo by nie dosiegnelo jego najblizszych. Glównym czynnikiem , który zadecydowal w roku 1918 o powstaniu panstwa polskiego byla rosnaca wciaz swiadomosc narodowa ,wola coraz szerszych kregów spoleczenstwa polskiego stworzenia panstwa i gotowosc do poswiecen. Wlasnie swiadomosc , wola narodowa i gotowosc do poswiecen spowodowaly , ze znacznie liczebniejsze sily nieprzyjaciela w 1920 roku nie zdolaly pokonac Polaków i zniweczyc ich dazen do stworzenia i zachowania wlasnego panstwa. Dzis brak jest w narodzie zarówno tej woli, swiadomosci narodowej ,jak gotowosci do ofiar, do poswiecen. Widomym przykladem tego jest brak oflagowania domów, a nawet budynków publicznych. Uroczystosci zwiazane z ta rocznica maja niemal wylacznie charakter urzedowy, oficjalnej celebry i koscielnych obrzedów . Wracajac w przeszlosc trzeba skorygowac niektóre mity o przeszlosci ,poddac je rewizji gdyz moga byc balamutne i szkodliwe . W swiadomosci wielu Polaków zwyciestwo nad bolszewikami w 1920 roku np. zostalo mocno wyidealizowane, z sakryfikowane i spersonifikowane . Niepotrzebnie przypisuje sie je interwencji sil nadprzyrodzonym i wylacznie Józefowi Pilsudskiemu. Podczas, gdy prawda jest taka ,ze przede wszystkim warunki byly korzystne , gdyz wojna oslabila mocno wszystkich trzech zaborców . W dodatku w Rosji i Niemczech wybuchly rewolucje , a narody ciemiezone przez Austrie domagaly sie niepodleglosci .Nie wolne niedoceniac roli i znaczenia Józefa Pilsudskiego w walce o niepodleglosc , ale tez trzeba pamietac o wielu innych wybitnych Polakach, którzy równiez przyczynili sie walnie do uzyskania i utrwalenia niepodleglosci : Ignacy Padarewski, Roman Dmowski, gen. Józef Haller ,Gabriel Narutowicz , Ignacy Daszynski, gen. Wladyslaw Sikorski, Kazimierz Sosynkowski , Wincenty Witos, gen. Edward Smigly Rydz, Maciej Rataj , Ignacy Moscicki. Polska miala tez w przeszlosci w sprzyjajace warunki ,lecz nie potrafila ich wówczas wykorzystac i zrywy niepodleglosciowe konczyly sie kleska. Tym razem odniosla zwyciestwo. Dlaczego ? W 1918 i 1920 roku zbieglo sie kilka sprzyjajacych okolicznosci , ale glównie przyczynila sie do zwyciestwa wola narodu, calego narodu. Trzeba tez pamietac , ze Pilsudski i inni niepodleglosciowcy laczyli wyzwolenie narodowe z wyzwoleniem spolecznym. I to bylo bardzo madre, sluszne i skuteczne . Stad aktywna dzialalnosc Pilsudskiego w PPS w okresie przedniepodleglosciowym . O ile w ostatnim najwiekszym polskim powstaniu w 1863 roku , nie zdolano poderwac do walki z zaborcami calego narodu, a zwlaszcza wsi i plebsu miejskiego , to w 1918 i 1920 roku w obronie niepodleglosci Polski stanely setki tysiecy obywateli wywodzacych sie z ludu, z dolów spolecznych. Istotnie nad Wisla zdarzyl sie cud , z którym wiazal swego czasu nadzieje poeta - piszac , ze powstanie uda sie tylko wówczas , gdy stanie sie cud -" tylko jeden , jeden cud , z polska szlachta polski lud.. Polske obronili wiec -owe Bartki , Franki, Wojciechy , Wicki, Macieje , Franki, Staski ... To owe Jaski szly do legionów rzucajac dom rodzinny". I w tym sensie byl to cud polegajacy na zjednoczeniu sie calego narodu . Oczywiscie pracowali na to zwyciestwo przez wiele dziesiecioleci ludzie pióra , nauczyciele , kler. Trzeba bylo przekonac szlachte, zamozne mieszczanstwo , ze odzyskanie niepodleglosci przyniesie wiele korzysci calemu spoleczenstwu ,ale bedzie to mozliwe do osiagniecia tylko wówczas , jesli wlaczy sie w te walke caly naród , wszystkie warstwy spoleczne. Juz Adam Mickieiwcz zapewnial, ze przyszla Polska bedzie musiala byc matka wszystkich Polaków, a nie tylko pewnej warstwy , szlachty i zamoznego mieszczanstwa . Takze Sienkiewicz w Potopie" wskazywal na sily jaka tkwia w ludzie polskim. Konopnicka obalala mit , ze w wojnach zwyciezaja tylko króle ,piszac , ze najtezej bija króle, a najgesciej gina chlopy" . Stefan Zeromski w" Przedwiosniu kreslil wizje wspanialej sprawiedliwej Polski , Polski szklanych domów". Ksiadz Sciegienny poszedl w lud i przekonywal chlopów , ze takze papiez i Bóg sa po ich stronie i z pomoca Boga moga zwyciezyc ... Wizja owego sprawiedliwego panstwa nie dla wszystkich polityków byla tylko doraznym chwytem propagandowym . Wielu ówczesnych przywódców wierzylo, ze uda sie stworzyc takie szczesliwe , sprawiedliwe, demokratyczne , obywatelskie panstwo. I próbowalo to czynic . Odzwierciedleniem owej proludowej wizji Panstwa Polskiego byla Konstytucja z 17 marcowa 1921 . Uchwalona po 125 latach niewoli , kilka miesiecy po zakonczeniu wojny, byla jedna z najbardziej postepowych konstytucji na swiecie. Odwolywala sie do niej tuz po zakonczeniu II wojny takze PRL. I nie jest istotne, ze byla ona czesto sabotowana przez konserwatywne sily w II RP i stalinowskie w PRL, ze byla pózniej niekorzystnie dla spoleczenstwa korygowana , ze wreszcie zastapiona w 1935 roku przez Konstytucje wrecz reakcyjna. Istotne jest ,ze w okresie , w którym obowiazywala , przyczynila sie do dokonania wiele dobrego dla kraju i narodu , zwlaszcza w zakresie uobywatelnienia spoleczenstwa . Totez ludzie, którzy w pózniejszym okresie rzadów Sanacji byli przez wladze krzywdzeni ( Bereza, Kartuska. Twierdza Brzeska , banicja )nie przestali kochac Polski - lewicowy dzialacz i poeta Wladyslaw Broniewski w 1939 roku powie w wierszu Bagnet na bron- "Sa w ojczyznie rachunki krzywd . Obca dlon ich tez nie przekresli. Ale krwi nie odmówi nikt ... Cóz , ze nieraz smakowal gorzko na tej ziemi wiezienny chleb , za te dlon podniesiona nad Polska , kula w leb.(...) . Dzis w 80 rocznice odrodzenia Panstwa Polskiego uzasadnione jest pokazanie wielkosci tamtych pokolen , chocby na przykladzie ich wielkiego dziela jakim niewatpliwie byla ta pierwsza od 123 lat demokratyczna, sprawiedliwa i obywatelska Konstytucja . Przypomnijmy wiec przy dzisiejszym swiecie niektóre wazniejsze jej postanowienia . Juz preambula do Konstytucji zapowiadala - "wszystkim obywatelom Rzeczypospolitej równosc, a pracy poszanowanie, nalezne prawa i szczególna opieke Panstwa zabezpieczyc ... Rozd. I, Art. 2 - Wladza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej nalezy do Narodu .(...) Art. 15 - Panstwowi urzednicy administracyjni ,skarbowi i sadowi nie moga byc wybierani w tych okregach , w których pelnia swa sluzbe .(...) Art. 16 - Pracownicy panstwowi i samorzadowi , z chwil wyboru na posla otrzymuja na czas trwania mandatu poselskiego urlop. (...) Art. 17 -Posel obejmujacy platna sluzbe panstwowa traci mandat.(...) Art. 22 - Posel nie moze ani na swoje ani na obce imie kupowac lub uzyskiwac dzierzaw dóbr panstwowych, przyjmowac dostaw publicznych i robót rzadowych ani otrzymywac od rzadu koncesji lub innych korzysci osobistych. Posel nie moze równiez otrzymywac od rzadu zadnych odznaczen , z wyjatkiem wojskowych. Art.-23 Posel nie moze byc reaktorem odpowiedzialnym. Art. 61 - Ministrowie nie moga piastowac zadnego innego urzedu , ani uczestniczyc w zarzadzie i wladzach kontrolujacych towarzystw i instytucji, na zysk obliczonych. Art. 94 - Obywatele maja obowiazek wychowania swoich dzieci na prawach obywateli Ojczyzny i zapewnienia im co najmniej poczatkowego wyksztalcenia . ( juz 17.03.1921 r., przyp. LS.) Art. 96 - Wszyscy obywatele sa równi wobec prawa . Urzedy publiczne sa w równej mierze dla wszystkich dostepne na warunkach , prawem przepisanych. Rzeczypospolita Polska nie uznaje przywilejów rodowych ani stanowych, jak równiez zadnych herbów , tytulów rodowych i innych , z wyjatkiem naukowych,, urzedowych i zawodowych )...) Art. 102- Praca , jako glówna podstawa bogactwa Rzeczypospolitej , pozostawac ma pod szczególna ochrona panstwa . Kazdy obywatel ma prawo do opieki panstwa nad jego praca , a w razie braku pracy ,choroby , nieszczesliwego wypadku i niedolestwa do ubezpieczenia spolecznego (...) Art. 104 Dzieci bez dostatecznej opieki rodzicielskiej , zaniedbane pod wzgledem wychowawczym - maja prawo do opieki i pomocy panstwa.(...) Art. 104 Kazdy obywatel ma prawo swobodnego wyrazania swoich mysli i przekonan , o ile przez to nie narusza przepisów prawa. Art. 105 Porecza sie wolnosc prasy . Nie moze byc wprowadzona cenzura ani system koncesyjny na wydawanie druków . Nie moze byc odjete dziennikom i drukom krajowym debit pocztowy ani ograniczone ich rozpowszechnianie na obszarze Rzeczypospolitej. Art. 109 Kazdy obywatel ma prawo zachowania swej narodowosci i pielegnowania swojej mowy i wlasciwosci narodowych .(...) Art. 111 Wszystkim obywatelom porecza sie wolnosc sumienia i wyznania . Zaden obywatel nie moze byc z powodu swego wyznania i przekonan religijnych ograniczony w prawach przyslugujacym innym obywatelom . (...) Art. 112 Wolnosci wyznania nie wolno uzywac w sposób przeciwny ustawom . Nikt nie moze uchylac sie od spelniania obowiazków publicznych z powodu swoich wierzen religijnych . Nikt nie moze byc zmuszany do udzialu w czynnosciach lub obrzedach religijnych , o ile nie podlega wladzy rodzicielskiej lub opiekunczej. Art. 114 Wyznanie rzymsko-katolickie , bedace religia przewazajacej wiekszosci narodu , zajmuje w Panstwie naczelne stanowisko wsród równouprawnionych wyznan . Art. 117 Badania naukowe i ogloszenie ich wyników sa wolne. Kazdy obywatel ma prawo nauczac ,zalozyc szkole lub zaklad wychowawczy i kierowac nimi ,skoro uczyni zadosc warunkom w ustawie przepisanym , w zakresie kwalifikacji ,bezpieczenstwa powierzonych mu dzieci i lojalnego stanowiska do panstwa. (...) Art. 118 W zakresie szkoly powszechnej nauka jest obowiazkowa dla wszystkich obywateli Panstwa .(...) Art. 119 Nauka w szkolach panstwowych i samorzadowych jest bezplatna . Panstwo zapewni uczniom wyjatkowo zdolnym stypendia na utrzymanie w zakladach srednich i wyzszych. Art. 121 Kazdy obywatel ma prawo do wynagrodzenia szkody ,jaka mu wyrzadzily organa wladzy panstwowej, cywilnej lub wojskowej , przez dzialalnosc urzedowa , niezgodnej z prawem lub obowiazkami sluzby. Odpowiedzialnym za szkode jest Panstwo solidarnie z winnymi organami .(...) Dlatego dzis skladamy tamtym pokoleniom hold i wyrazamy im wdziecznosc za to wielkie dzielo jakiego dokonali dla Polski. Wroclaw 11 listopada 1998 r. Opracowal i wyglosil ten tekst 11 listopada przed Pomnikiem Ofiar Stalinizmu we Wroclawiu - przewodniczacy Komitetu Pamieci Ofiar Stalinizmu dr Leszek Skonka . 59 ROCZNICA AGRESJI ZSRR NA POLSKE. 17 wrzesnia , w 59 rocznice napasci Zwiazku Radzieckiego na Polske obyly sie uroczystosci urzedowe z udzialem wladz, koscielne i obywatelskie, niezalezne. Srodki masowego przekazu zauwazyly tylko uroczystosci urzedowe. Uroczystego oddania holdu ofiarom stalinizmu przed Pomnikiem Ofiar Stalinizmu we Wroclawiu 17 wrzesnia o godzinie 17,00 na masztach przed pomnikiem powieszono flagi narodowe , na pomniku zaplonal znicz gazowy .a na cokole zlozono wiazanki kwiatów . Srodki masowego przekazu nie wziely udzialu w uroczystosciach .Przewodniczacy Komitetu Pamieci Ofiar Stalinizmu - dr Leszek Skonka wyglosil przemówienie w którym przypomnial o krzywdach wyrzadzonych przez swoich i obcych , najbardziej wartosciowym, najbardziej aktywnym obywatelsko Polakom w okresie minionych 50 lat, które do tej pory nie zostaly naprawione i do starych krzywd dochodza wciaz nowe nieprawosci. Nastepnie odczytany zostal list ks. pralata Henryka Jankowskiego z Gdanska, , który chcial ale nie mógl uczestniczyc w uroczystosciach i prosil o przekazanie wszystkim uczestnikom obchodów oraz ludziom ,którzy doswiadczyli bólu i cierpienia pod rzadami stalinowskimi wyrazów uznania za wytrwalosc oraz nieugieta wole czynów dla dobra Ojczyzny." Jego zdaniem -" Spotkanie pod Pomnikiem Ofiar Stalinizmu aby wspólnie modlic sie o spokojniejsza, lepsza i bezpieczna Polske daja nam wszystkim sile i wiare w moc narodu polskiego tych czasów . Na zakonczenie odczytane zostalo .Oswiadczenie Komitetu Pamieci Ofiar Stalinizmu OSWIADCZENIE KOMITETU PAMIECI OFIAR STALINIZMU W POLSCE ZLOZONE PRZED POMNIKIEM OFIAR STALINIZMU W 59 ROCZNICE AGRESJI ZWIAZKU RADZIECKIEGO NA POLSKE DLA ODDANIA HOLDU OFIAROM STALINIZMU Przed 10 laty Komitet Pamieci Ofiar Stalinizmu wystapil z obywatelska, patriotyczna inicjatywa podjecia dzialan zmierzajacych do naprawienia odleglych i niedawnych krzywd wyrzadzonych najlepszym czlonkom narodu polskiego przez obcych i swoich przesladowców . Komitet zobowiazany zostal do kontynuowania tych dzialan , az do skutku ,przez ofiary stalinizmu, których juz wiekszosc nie zyje. Odchodzili oni z tego swiata z uzasadnionym poczuciem krzywdy, ze przez 50 lat nie potrafiono, przynajmniej zdjac z nich bezpodstawne i krzywdzace zarzuty zdrady i dzialania na szkode Polski. Ze wzgledów moralnych, patriotycznych, obywatelsko-wychowaczych Komitet Pamieci Ofiar Stalinizmu traktuje to zadanie jako powierzony testament ofiar skrzywdzonych przez kolejne ekipy wladzy i bedzie go realizowal do skutku. A mianowicie zabiegac bedzie o : - 1. Naprawienie krzywd moralnych , przywracajac godnosc ludziom niewinnie oskarzonym o dzialanie na szkode Polski 2. Oczyszczenie z zarzutów wspólpracy z UB i SB niewinnych obywateli. . 3. Ujawnienie rzeczywistych wspólpracowników, agentów i donosicieli SB, niezaleznie od tego jakie dzis zajmuja stanowiska i kto ich chroni. Lustracja jest konieczna i odwlekanie jej przeprowadzenia jest hanba dla kolejnych obozów rzadzacych. 4. Przywrócenie do pracy i wykonywania zawodu tych wszystkich ,których przed i po sierpniu 1980 roku pozbawiono tego prawa za dzialalnosc polityczna lub niekonformistyczna postawe wobec kolejnych ekip rzadzacych. 5. Zaliczenie stazu pracy tym wszystkim, którzy z powodu dzialalnosci obywatelskiej i politycznej byli wiezieni, zwalniani z pracy, dyskryminowani placowo, pomijani w awansach zawodowych, naukowych, wojskowych. 6. Zwrócenie skonfiskowanego mienia jako dodatkowej kary stosowanej w politycznych procesach. 7. Awansowanie ,ze wzgledów moralnych i obywatelsko- wychowawczych , ludzi, nawet nieczynnych juz zawodowo , których dyskryminowano za ich niezalezna postawe obywatelska : pracowników wymiaru sprawiedliwosci (sedziów, prokuratorów) , nauczycieli, oficerów, pracowników nauki i in. . 8 .Wprowadzenie do emerytur i rent dodatków wyrównujacych, do sredniej krajowej, dla faktycznych ofiar stalinizmu i pózniejszych poszkodowanych aktywnych dzialaczy opozycji , w takiej wysokosci ,by nie uwazali sie za ludzi przegranych, dyskryminowanych ,kiedy ich kaci ,oprawcy, przesladowcy , otrzymuja wyzsze swiadczenia niz ich ofiary . 17 wrzesnia 1998 rok Komitet Pamieci Ofiar Stalinizmu w Polsce, we Wroclawiu . lub za posrednictwem InterPromo Inc. |
Zarzad Glownego Komitetu Pamieci Ofiar Stalinizmu w Polsce.
Biuro czynne w srody i piatki w godz. 11,00 - 15,00.
10. 11. 96 (niedziela0, godz. 10
1. Stan badan skutkow sowietyzacji w kraju i na swiecie
2. Znaczenia praktyczne badan skutkow sowietyzacji
3. Internacjionalizm filosemityzm, antypolonizm jako instrumenty sowietyzacji w PRL
4. Propozycje programu i organizacji badan
5. Dyskusja
6. Zwiedzanie miasta, w tym Panorame Raclawicka
7. Spotkanie towarzyskie przy piwie
12. 11. 96 (poniedzialek), godz. 10, 00
1. Dyskusja na temat wspolpracy i organizacji niezaleznych badan
2. Ustalenia form organizacyjnych wspolpracy badawczej i kontaktow
3. Uzgodnienie tresci informacji dla opinii publicznej
4. Konferencja prasowa z udzialem wszystkich uczestnikow
5. Patriotyczne spotkanie uczestnikow Forum oraz spoleczenstwa
. przed Pomnikiem Ofiar Stalinizmu, o godz. 17,00
Skutki sowietyzacji w krajach b. obozu radzieckiego Sesja naukowa
Dziekujemy!
Zapraszamy do Gdanska , Poznania lub na dalsza wycieczke do Bretanii we Francji.